معرفی رشته مهندسی فناوری اطلاعات
فناوری اطلاعات یا IT که مخفف Information
Technology
میباشد، رشته ای است که میتواند تمام رشته های دانشگاهی را پوشش دهد منتها از نظر
عملیاتی یک رشته میان رشته ای بین کامپیوتر و صنایع برق است که در این میان امور
مربوط به تولید، پردازش،نگاهداشت و عرضه اطلاعات به مباحث کامپیوتری مرتبط
میشود،بحثهای مدیریت اطلاعات و فرایندهای آن از سلسله بحثهای رشته صنایع و رشته
برق است و به خصوص گرایش مخابرات، انتقالات مرتبط با اطلاعات و داده ها را بر عهده دارد.
دانشجوی
IT باید دارای اطلاعت جنبی درزمینه های مختلف
باشد. برای
مثال فردی که میخواهد از این تکنولوژی در تجارت الکترونیکی استفاده کند، باید
مدیریت بداند یا فردی که میخواهد از IT در
آموزش از راه دور بهره ببرد، باید با روشهای آموزش آشنا باشد و کارشناس این رشته
باید مبانی کامپیوتر را بلد باشد، به عبارت دیگر هسته اصلی این رشته درواقع همان
هسته اصلی رشته مهندسی کامپیوتر است که چاشنی مدیریت به آن اضافه شده است.
آشنایی با گرایشهای رشته فناوری اطلاعات
شبکههای کامپیوتری
این
گرایش از رشته IT در سرتاسر دنیا زیر شاخهای از گرایش مهندسی
کامپیوتر و مخابرات تلقی میشود و از لحاظ کاربردی پیشینه طولانیتری نسبت به دیگر
گرایشهای فنآوری اطلاعات دارد. متخصین شبکههای کامپیوتری قادرند با تواناییهای
برگرفته از تحصیلات خود در این زمینه، فعالیتهای گونگاگونی را انجام داده و در
حرفههای متفاوت و متنوعی مشغول به خدمت رسانی شوند. از جمله دانشهای کاربردی این
گرایش میتوان به موارد مهمی همچون طراحی، پیکربندی و پیادهسازی شبکههای کامپیوتری
و برنامهنویسی شبکه اشاره کرد. امنیت در شبکههای کامپیوتری از دیگر مباحثی است
که در قالب تعلیمات مرتبط با این گرایش قرار میگیرد. مهندسان گرایش شبکههای کامپیوتری
همچنین قادر خواهند بود با مهندسان گرایشهای دیگر مثل تجارت الکترونیک در زمینه
بسترسازی برای فعالیتهایشان، همکاری کنند. ساختن برنامههای تحت شبکه اینترنت
جهانی یا web و پیادهسازی سیستمهای توزیع شده (مانند پایگاه
دادههای توزیع شده یا سیستم عاملهای توزیع شده- از دیگر فعالیتهایی است که به
کارشناسان محصل در این گرایش آموزش داده میشود.
تجارت الکترونیک و سیستمهای چند رسانهایی
تجارت
الکترونیک با استفاده از شبکههای رایانهای، معاملات تجاری را در مراحل گوناگون
آن مانند طراحی، تولید، خرید، فروش و تحویل، ساده نموده و به آن سرعت میبخشد.
عبارت «تجارت الکترونیک» دربرگیرنده هر گونه تجارت و تعامل مدیریتی است که با
استفاده از فن آوری اطلاعات و ارتباطات صورت میگیرد. هدف از این دوره ارائه درکی
مناسب از فناوریهای مرتبط با شبکههای کامپیوتری، مهارت در طراحی و تولید سیستمهای
مالتی مدیا برای توزیع در سطح شبکه و آگاهی از ابزارها و روشهای مودنیاز برای تغییر
وظایف تجارتی و مدیریتی از طریق انجام معاملات به صورت الکترونیکی است. دوره
کارشناسی ارشد رشته تجارت الکترونیک فارغ التحصیلانی کاردان با دانش فنی، مهارتهای
خلاق و توانایی تجاری خلق میکند تا بتوانند از پتانسیل عظیم بازاریابی در شبکههای
رایانهای بهرهبرداری کند.
فناوری اطلاعات
رشته
فناوری اطلاعات دانشی را به مخاطب منتقل میکند که طی آن روشهای جمعآوری
اطلاعات، استفاده و انتقال آن میسر میشود. مطالعه، طراحی، ساخت، راهاندازی،
نگهداری سیستمهای سختافزاری و نرمافزاری، جمعآوری، سازماندهی، طبقهبندی و
انتقال اطلاعات، مهمترین اهدافی است که مهندسی فناوری اطلاعات آن را دنبال میکند.
مهمترین توانمندی دانشآموختگان این رشته، استفاده صحیح و بهرهبرداری بهموقع از
اطلاعات است. در عصری که بهسر میبریم، فناوری اطلاعات یکی از عمدهترین محورهای
تحول و توسعه در دنیا محسوب میشود. امروزه دستاوردهای ناشی از فناوری اطلاعات
چنان با زندگی مردم تلفیق شده است که توقف در مسیر آن باعث ایجاد اختلال در جامعه
و حتی رفاه و آسایش مردم میشود. از اینرو بسیاری از کشورها جهت عمومیت بخشیدن به
استفاده از فناوری اطلاعات دست به اقدامات خرد و کلانی زدهاند که آموزش آکادمیک
فناوری اطلاعات یکی از این موارد است. رشته فناوری اطلاعات در دوره کارشناسی ارشد
ضمن تکمیل مدیریت پروژه به ارائهی راهحلهای مناسب برای مسایل پیچیده سازمانی میپردازد.
مدیریت سیستمهای اطلاعاتی و امنیت اطلاعات
با
توجه به افزایش وابستگی به تکنولوژِی اطلاعات و ارتباطات در دولت الکترونیک و
خطراتی که دراستفاده از آن با آنها مواجه هستیم، مانند برنامههای مخرب ویروسها،
حمله نفوذگران و سارقان، حملات Dos و DDos و ... نیاز به متخصیصنی که بتوانند جلوی اینگونه خطرات را بگیرند
و یا در صورت بروز، سیستمها را سریعا ریکاوری کنند، بسیار احساس می شود. بنا بر
گزارش Gartner بین رشته های IT این رشته بیشترین رشد را در سال 2005 داشته است که خود گواهی بر
اهمیت و ضرورت امنیت اطلاعات در شرکتا و سازمانها است.
بازار
کار رشته مهندسی فناوری اطلاعات
مطالعه، بررسی
و امکان سنجی سخت افزار، شبکه و نرم افزار مورد نیاز
جمع آوری،
سازمان دهی، طبقه بندی اطلاعات
ایجاد و
نگهداری نرم افزارهای مورد نیاز مانند پست فارسی و ابزار جستجوی اطلاعات فارسی
طراحی و پیادهسازی
شبکههای محلی
مطالعه و
بررسی ابزار مخابراتی مناسب برای انتقال اطلاعات
مطالعه و
بررسی سیستمهای نرم افزاری مناسب برای سازماندهی و استفاده از اطلاعات مانند
سیستمهای عامل و سیستمهای بانک اطلاعاتی
مطالعه و
شناسایی شیوههای جدید برای اطلاع رسانی
بازار
کار رشته امنیت
تولید محصولات
نرم افزاری و سخت افزاری مانند:
- دیوار آتش (
fire walls -
- سیستمهای
کنترل نفوذ ( Honey
pots -
- سیستمهای
تشخیص نفوذ ( IDS & IPS -
- سیستمهای
پالایش ( Filters-
فراهم سازی
امنیت لازم برای تراکنشهای مالی بانکها
فعالیت در
مراکز داده و شرکتهای ارائه دهنده خدمات اینترنت برای تامین امنیت سرورها
بازار
کار رشته تجارت الکترونیک
فعالیت در
بانکها حول محور پول الکترونیک مانند:
- بانکداری
اینترنتی
- بانکداری از
طریق موبایل
ایجاد سایتهای
ارائه دهنده خدمات تجارت الکترونیک
مکانهایی
که در ایران میتوان در آنها مشغول به کار شد:
شرکتهای نرم
افزاری مانند همکاران سیستم و پرورش دادهها
شرکتهای سخت
افزاری
شرکتهای
ارتباطی و شبکه
شرکتهای
مخابراتی
شرکتهای
تجاری مانند بانکها و دیگر موسسات مالی و اعتباری
بازار
کار خارج از کشور
پیش از هر چیز
شایان ذکر است که به دلیل نزدیکی میدانهای فعالیت در هر دو رشته مهندسی کامپیوتر
و IT، بازار کار و فعالیتهای اقتصادی نیز در این
دو رشته بسیار به یکدیگر نزدیک است و داوطلبین کار در خارج نه بر اساس یکی از این
دو رشته تحصیلی بلکه بر پایه تواناییهای فردی میتوانند گوی سبقت را جهت در
اختیار گرفتن شغل (مسلما مرتبط با کامپیوتر- بربایند.
رشتههای
مهندسی سخت افزار، نرم افزار و IT
(آنچه به عنوان IT در کشور ما تدریس میشود- در خارج از این
مرزها به عنوان مجموعهی مهندسی کامپیوتر شناخته میشوند که این مجموعه طبق
آمارگیریهای اخیر (تاریخ آمارگیری: 11 July
2007 - پر درآمدترین رشته دانشگاهی محسوب میشود که بیشترین درآمد را عاید فارغ
التحصیلان خود میکند. رقم تخمینی 104 هزار دلار در سال برای افراد با سابقه کاری
10 سال به بالا گواه بر این نکته است که دانشجویان این رشته با تلاش و پشتکار میتوانند
آینده موفقی را برای خود در خارج از کشور رقم بزنند. آمار بیکاری در این رشته نیز
نسبت به بسیاری از رشتهها بسیار کمتر است و حتی طبق آمار اعلام شده دانشجویانی که
هنوز تحصیل خود را نیز به پایان نرساندهاند هم میتوانند در حین تحصیل، شاغل یکی
از میدانهای کاری مرتبط با این رشته شده و به بهبود وضع اقتصادی خود در کنار
فرآگیری این علوم، بپردازند. کشورهای آلمان و آمریکا از جمله بزرگترین پذیرندگان
مهندسین کامپیوتر و کشورهای هند و ژاپن هم بزرگترین صادرکنندگان آنها محسوب میشوند.
این در حالیست که بعد از آلمان کشورهای غرب اروپا، اسکاندیناوی و خاورمیانه گزینههای
مناسب و در دسترستری برای دانشجویانی که قصد عزیمت از کشور جهت کار و فعالیت در
کشورهای دیگر را دارند، است.